Aurora Borealis. Een van de mooiste natuurspektakels op onze planeet. Er zijn velen die ervan dromen om het noorderlicht te mogen aanschouwen. Ik ga niet beweren dat het vanzelf gaat maar met de juiste voorbereiding en volharding maakt iedereen zeker kans om de aurora borealis over de hemel te mogen zien dansen. Eind februari trek ik weer naar Noord Zweden om mij te wagen aan een meerdagse sneeuwschoenwandeling door Abisko National Park. Op zoek naar het noorderlicht!
Wat is het noorderlicht?
Voor ik in detail treed wil ik eerst nog even kort uitleggen wat het noorderlicht precies is en hoe het ontstaat.
Het noorderlicht of de aurora borealis ontstaat wanneer elektrisch geladen deeltjes van de zon reageren met de atmosfeer van de aarde. Er is ook een tegenhanger van het noorderlicht dat aurora australis of zuiderlicht wordt genoemd. Dit verschijnsel doet zich voor in het zuidelijk halfrond. Het is trouwens geen fenomeen dat zich enkel op onze planeet voordoet. Op Jupiter en Saturnus is de aurora ook al geobserveerd.
De zon stuwt elektrisch geladen deeltjes de ruimte in. Dit noemt men de zonnewind. Het magnetisch veld van de aarde duwt de meeste deeltjes weer terug de ruimte in maar op plaatsen waar het wat zwakker is, rond de noord- en zuidpool, kunnen ze onze atmosfeer binnendringen. Hier reageren ze met stikstof en zuurstof om een prachtig lichtspektakel te creeëren. De aurora!
Onderstaande video legt het allemaal haarfijn uit:
Abisko
Toen ik een jaar geleden het treinstation in Abisko buitenwandelde en de arctische kou in mijn gezicht voelde heb ik er mijn hart verloren. Het had gesneeuwd. Veel gesneeuwd. Er lag meer dan 1 meter en het was muisstil. Ik voelde mij er onmiddellijk thuis!
Abisko ligt op 250 km boven de poolcirkel in Noord Zweden en is de poort van het Abisko National Park en het wereldbekende Kungsleden of Koningspad. Het is een piepklein dorpje met maar 200 inwoners en de perfecte plaats om het noorderlicht te spotten omdat het nabij gelegen meer, Törnetrask, een microklimaat creeërt waardoor er zich minder bewolking vormt. Toeristen komen hier in de winter naartoe om sledehondentochten te doen, te skiën of om een paar dagen te wandelen in Abisko National Park met de hoop om de aurora te zien.
Hoe geraak ik in Abisko
- Vliegen vanuit Stockholm naar Kiruna
SAS en Norwegian Airlines zijn de belangrijkste luchtvaartmaatschappijen die naar Kiruna vliegen.
Vanuit Kiruna neem je de bus, trein of taxi naar Abisko
Bus Time table: Lanstraffiken Norrbotten Je moet bus nr. 91 van Abisko naar Narvik nemen. Deze vertrekt bij het stadhuis in het centrum van Kiruna en passeert ook langs het treinstation dat net iets buiten het centrum ligt. Er is een zomer en winter time table.
Trein tickets: SJ Sweden Neem de trein van Kiruna station naar Abisko Östra of Abisko Tourist Station. Abisko Östra is het “centrum” van het dorp met een paar hostels en hotels. Het Tourist Station ligt 2 km verderop. Hier kan je ook verblijven in privé kamers of dorms.
Als je niet wil vliegen kan je ook de nachttrein van Stockholm naar Abisko nemen. Deze trein rijdt helemaal tot in Narvik in Noorwegen.
Trein tickets: SJ Sweden Neem de trein van Stockholm C tot Abisko Östra of Abisko Tourist Station
Accommodatie in Kiruna en Abisko
Accommodatie is zeer duur in Noord Zweden. Met wat opzoekwerk kan je enkele goedkopere opties vinden.
Point North Hostel is mijn favoriete stek in Kiruna. Het is klein, gezellig en goedkoop. Slechts 25 euro per nacht. De eigenares is een supervriendelijke dame!
in Abisko zijn de goedkopere opties Abisko.net of Abisko Turiststation. Ze hebben allebei de optie om in een dorm te verblijven. De gratis sauna is een must do als je in het hoge noorden bent! Abisko.net zijn zeer aangename mensen en ze kunnen je op een leuke sledehondentocht nemen!
Sneeuwschoenwandelen
Mijn plan is om een paar dagen de sneeuwschoenen aan te binden en het Abisko National Park te verkennen tijdens de arctische winter. Abiskojaure Mountain Hut zal onze basis zijn voor twee nachten. Deze hut is onderdeel van het huttennetwerk van de Swedish Tourist Association. De meeste van deze hutten zijn volledig uitgerust en vaak hebben ze full time gastheren of vrouwen die klaar staan om je te ontvangen. De hutten zijn meestal verwarmd met een houtkachel en er is de optie om kleinigheden te kopen in een winkeltje. Dit is wel heel duur!
Abiskojaure Mountain Hut is de eerste hut die je tegenkomt als je het Abisko National Park inwandelt en is gelegen op zo een 15-20 km van Abisko Turist Station. Als er geen sneeuw ligt doe je er zo een 3-4 uur over. Maar in de winter kan dat 6-8 uur zijn. Er zijn paden die onderhouden zijn waar de sneeuwscooters en skiërs gebruik van maken maar als het heel hard sneeuwt zal je je een weg door de diepe sneeuw moeten banen. Hier komen sneeuwschoenen goed van pas! Wees dus voorbereid op een lange dag/dagen in de sneeuw.
Hoe bereid ik mij voor
Je kan er vanuit gaan dat het koud zal zijn als je in de winter naar lapland gaat. De temperatuur kan tot -30° zakken. Je moet dus zeer goed voorbereid zijn want anders kan het fout lopen. Omdat ik in een warme hut zal slapen moet ik mij geen zorgen maken over een warme slaapzak of een wintertent maar er zijn zeker zaken die enige voorbereiding vergen.
Materiaal:
Sneeuwschoenen
Deze zijn speciaal ontwikkeld om het gemakkelijker te maken om door diepe sneeuw te wandelen of over ijzige ondergrond. Uit ervaring weet ik dat je hierdoor veel energie uitspaart omdat je niet steeds moet corrigeren om niet uit te glijden.
Zoals gewoonlijk zijn er verschillende merken op de markt. Ik heb de kans gekregen om de Quechua Inuit 450 te mogen uitproberen. Voor nog geen 70 euro ben ik ervan overtuigd dat ze hun geld waard gaan zijn. Op het eerste zicht lijken ze vrij stevig en de stijghulp zal ervoor zorgen dat ik gemakkelijker bergop kan wandelen. Maar meer details hierover als ik ze heb uitgeprobeerd.
Wandelstokken zijn zeer handig om je in evenwicht te houden op de sneeuw. Zo glij je minder snel weg of zak je niet te diep in. Ik zal de Quechua Grip 550 gebruiken omdat deze speciaal ontworpen zijn om ook in de sneeuw te gebruiken. Ze kunnen net iets langer uitgeschoven worden en zijn voorzien van een extra paar sneeuwvangers zodat je niet te diep inzakt.
Een skibril zal nodig zijn als het hard sneeuwt of waait om je ogen te beschermen tegen de kou, de sneeuw en de zon.
Zonnebril. Om je ogen te beschermen tegen de zon en sneeuwblindheid. Als je een hele dag in de sneeuw wandelt en de zon schijnt kan je verblind geraken door de sterke weerkaatsing van het zonlicht.
Thermos. Komt zeer goed van pas om een lekkere tas thee of koffie te drinken om je op te warmen.
Houd er rekening mee dat het moeillijk zal zijn om water in gewone flessen mee te nemen. De kans dat het bevriest is vrij groot. Je kan de fles inwikkelen met een handdoek of kleren en in het midden van je rugzak steken. Dit kan helpen tegen het bevriezen. Doe ze ook nooit helemaal vol omdat de fles kan kapot springen als het water uitzet als het bevriest. Meestal drink ik gewoon thee uit een thermos.
Kledij:
Bij koud weer is het belangrijk om verschillende lagen aan te trekken.
De base layer dient om je warm te houden en om zweet af te voeren. Dit wordt ook wel thermisch ondergoed genoemd. Onderkledij voor te skiën is een ideale optie. Het is heel belangrijk dat het zweet goed afgevoerd wordt want als je basislaag nat wordt koelt je lichaam veel sneller af en verbruik je meer energie.
Als mid layer of middelste laag neem ik meestal een warme fleece of hoodie mee. Deze dient om je goed warm te houden. Neem er best 2 mee zodat je nog een extra laag kan aandoen als je stilstaat. Een lichte donsjas is ook een goeie optie als isolatielaag.
Tot slot de bovenste laag. Ik prefereer een waterdichte jas met goed aansluitende kap en ventilatieritsen die ik open kan zetten als ik mij in het zweet werk. Zorg dat de ritsen goed afgewerkt zijn zodat ze geen water binnenlaten. Onthoudt dat als je nat wordt dat je lichaam veel harder moet werken om je op te warmen in de kou.
Een warme waterdichte winterwandelbroek is ook essentieel. Als deze niet waterdicht is zorg dat je een overbroek meeneemt die dat wel is. Een thermische lange onderbroek is ook een must. Zeker voor s’avonds als je lang buiten staat in de hoop om het noorderlicht te zien.
Warme wintersokken die goed rekbaar en ademend zijn zodat ze het zweet afvoeren. Neem ook een paar sock liners mee. Deze vormen een extra laag voor nog meer warmte. Ik gebruik Bridgedale Coolmax Liner Socks
Waterdichte winterhandschoenen en dunne onderhandschoenen. Deze komen van pas als je toch nog een bescherming wil hebben tegen de kou als je camera of telefoon bedient.
Een warme muts en hoofdband. Je kan afwisselen als je het te warm of te koud krijgt.
Een fleece buff om je gezicht te beschermen tegen de kou en te voorkomen dat sneeuw in je jas terecht komt.
Neem zeker wat reservekledij mee voor als het echt koud is. Better be safe than sorry!
Voeding:
Om een volledige dag actief in de kou bezig te zijn heb je zeker 2500-3000 calorieën nodig. Neem dus zeker voldoende snacks mee die genoeg carbohydrates en proteinen bevatten. Energierepen, gedroogd fruit en noten zijn een paar voorbeelden. Je kan eten en snacks kopen in de hutten maar hou er rekening mee dat dit vrij duur is. Ik neem meestal gevriesdroogde maaltijden mee van Mountain House of Trek and Eat. Op de website van het duitse Conserva kan je ze allemaal bestellen.
Navigatie:
- Kaarten
Om te navigeren en te wandelen in Zweden gebruik ik de Lantmäteriets Fjällkarta. Degelijke en duidelijke kaarten die overal in Zweden te verkrijgen zijn. In Abisko kan je ze in het Turist Station kopen. Er zijn ook enkel online shops die deze kaarten verkoopt.
Voor Abisko National Park heb je Fjallkarta BD6 nodig.
- Mobile Apps
Voor Android is er de volledige gratis app Maverick. Ik gebruik ze voor al mijn outdoor activiteiten zoals trail running, mountain biking en hiking. Er staan verschillende kaarten in en er zijn overlays voor hiking en mountainbike routes. Zelfs de kleurencodes en pijltjes die gebruikt worden op deze routes staan erin. De Hike en Bike kaart is het handigste en duidelijkste om te gebruiken.
Als je offline wil werken moet je terwijl je internetverbinding hebt zo ingezoomd als mogelijk over het gebied scrollen waar je gaat naartoe gaat. Op deze manier wordt de info gecached/opgeslagen en kan je de kaart later offline gebruiken.
Je zet je telefoon best in flight mode met enkel de GPS actief. Op deze manier bespaar je veel batterijverbruik. Ik heb mijn telefoon 7 dagen kunnen gebruiken zonder hem opnieuw op te laden en ik maakte vrij veel foto’s en video’s.
Viewranger is ook een optie. Met deze app kan je bepaalde secties van een kaart kopen beginnende van 1$ per tegel/gebied.
Electronica:
Batterijen verbruiken veel sneller bij koud weer. Neem er dus zeker extra mee of maak gebruik van een powerbank.
Als je foto’s van het noorderlicht wil maken moet je een of ander statief gebruiken omdat je met grote sluitertijden werkt. Gorilla Pod biedt ideale tripods aan voor kleine camera’s en telefoons. Ze zijn ook licht en compact zodat ze perfect in een hiking rugzak passen. Ik gebruik de GorillaPod Hybrid voor mijn Canon Powershot G16. Ook neem ik de Vanguard VEO 265AB mee omdat deze weinig weegt en compact is voor een schappelijke prijs.
Enkele tools om je kans om het noorderlicht te zien te vergroten:
Om de aurora te zien moet je een beetje doorzettingsvermogen hebben en er voor open staan om midden in de nacht in de kou naar de hemel te staan staren. Ik heb het noorderlicht op elke trip naar het noorden gezien. Ik ben dan ook wel een paar nachten na mekaar opgestaan omdat de weersvoorspellingen open hemel voorspelden. Onderstaande tools kunnen je helpen om de kans te vergroten om de aurora te zien! Good luck!
Vrij accurate Noorse weersvoorspelling website. Neem hier regelmatig een kijkje tijdens je trip. In de hutten hangt er vaak ook een weerbericht uit.
Deze website voorspelt de kracht van de zonnewind. Hoe hoger de KP hoe groter de kans is om het noorderlicht te zien.
- Webcams in Abisko
Steeds benieuwd.
nog een paar weken geduld 🙂